Firma w Danii – dlaczego warto?
Dania to kraj atrakcyjny dla zagranicznych inwestorów ze względu na wiele korzystnych czynników. Dania może pochwalić się jednym z najwyższych PKB w Europie i na świecie, a jej gospodarka jest stabilna, otwarta i elastyczna. Inflacja w Danii jest bardzo niska w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Biurokracja jest niewielka, a kwestie polityczne, prawne i podatkowe są jasne i przejrzyste, również dla obcokrajowców. Dania należy do takich organizacji jak UE, Rada Europy, WTO, EFTA, OBWE i OECD.
Dzięki tutejszej edukacji, która jest na najwyższym poziomie, rynek pracy jest obfity w jednych z najbardziej produktywnych i najlepiej wykształconych pracowników w Europie, co ułatwia pozyskanie wykwalifikowanej kadry dla inwestorów. Język angielski jest bardzo powszechnie używany w Danii, zarówno na co dzień, jak i w kontakcie z mieszkańcami, a także podczas załatwiania spraw urzędowych.
Zakładanie firmy w Danii jest jednym z najszybszych, najprostszych i najtańszych procesów na świecie, a firmy zagraniczne mają takie same przywileje jak firmy duńskie. Polityka Danii skupia się na wsparciu rozwoju przedsiębiorców, w tym małych i średnich firm. Przedsiębiorcy mogą skorzystać z wielu możliwości dotacji, pożyczek i kredytów. Istnieje możliwość wyboru spośród licznych form prawnych dla prowadzonej działalności, co pozwala na dostosowanie jej do indywidualnych potrzeb.
Podatek dochodowy dla firm w Danii jest niski w porównaniu z europejskimi standardami i wynosi 28%, a koszty związane z opłatą przez pracodawców składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne są niskie i wynoszą tylko 1% funduszu płac. W większości przypadków unikniemy podwójnego opodatkowania, dzięki umowom, jakie Dania zawarła z licznymi krajami nie tylko Europy, ale także Ameryki i Azji.
Formy prawne w Danii i ich rejestracja
Jednoosobowa działalność gospodarcza (Enkeltmandszirksmhed)
Jednoosobowa działalność gospodarcza to forma prowadzenia działalności gospodarczej, która jest bardzo popularna w Danii. Proces rejestracji jest bardzo prosty i wymaga jedynie dostarczenia planu biznesowego firmy oraz świadectwa potwierdzającego posiadanie odpowiednich kwalifikacji. Firma może działać pod nazwiskiem właściciela lub pod inną nazwą. Jednoosobowa działalność gospodarcza nie posiada osobowości prawnej, a więc właściciel jest odpowiedzialny za całość pasywów i aktywów firmy. Właściciel może zatrudniać pracowników oraz udzielać pełnomocnictw innym osobom. Firma nie musi rejestrować się w rejestrze płatników VAT, jeśli jej dochód nie przekracza 50 tys. koron duńskich w roku.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Anpartsselskab – ApS)
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najczęściej wybieraną formą działalności gospodarczej w Danii. Aby ją założyć, konieczne jest posiadanie co najmniej jednego wspólnika oraz zgromadzenie kapitału początkowego w wysokości minimum 125 tys. koron duńskich. Proces rejestracji spółki jest prosty i tańszy niż w przypadku innych form prawnych. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada osobowość prawną i podlega regulacjom duńskiej ustawy o prywatnych spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Właściciele nie odpowiadają za długi firmy swoim majątkiem, a kapitał firmy jest oddzielny od kapitału właścicieli. Firma wymaga wyznaczenia kierownictwa oraz może mieć Radę Nadzorczą składającą się z trzech członków. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może mieć tylko jednego akcjonariusza. Koszt założenia spółki waha się między 3 a 5 tysiącami koron duńskich.
Spółka komandytowa (Kommanditselskab – K/S)
Założenie spółki komandytowej w Danii jest możliwe pod warunkiem, że zostanie zgromadzona grupa co najmniej dwóch wspólników. Co najmniej jeden z nich musi być komplementariuszem, a przynajmniej jeden musi pełnić rolę komandytariusza. Komplementariusz może być osobą fizyczną lub prawną, a ponosi całkowitą odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Z kolei komandytariusz odpowiada jedynie za kwotę kapitału, którą wnosi do spółki.
Drugim warunkiem rejestracji spółki komandytowej jest sporządzenie szczegółowej umowy założycielskiej, która określa zasady funkcjonowania spółki. Aby zarejestrować spółkę komandytową, należy udać się do Agencji Handlu i Przedsiębiorstw. Ważne jest, aby pamiętać, że termin rejestracji to 8 tygodni od podpisania umowy założycielskiej. Nazwa spółki powinna składać się przynajmniej z jednego nazwiska wchodzących w skład spółki komplementariuszy.
Spółka akcyjna (Aktieselskab – A/S)
Spółka akcyjna jest najbardziej rozwiniętą formą prawną w Danii, idealną dla średnich i dużych firm, które chcą być notowane na duńskiej giełdzie papierów wartościowych i sprzedawać swoje udziały. Jednak proces rejestracji jest bardziej skomplikowany i wymaga spełnienia wielu wymagań.
Rejestracja duńskiej spółki akcyjnej jest skomplikowana i wymaga spełnienia szeregu warunków. Koszt rejestracji zależy od wybranej kancelarii prawnej i wynosi od 4,5 tysiąca koron duńskich. Można rozpocząć działalność już od momentu podpisania umowy założycielskiej, ale spółka musi być zarejestrowana w ciągu 6 miesięcy od tego momentu. Rejestracja trwa zazwyczaj 2-3 tygodnie, a wszystkie dokumenty muszą być sporządzone w języku duńskim. Po rejestracji w duńskim rejestrze handlowym, spółka musi być zarejestrowana w urzędzie podatkowym.
Spółka akcyjna musi posiadać organy wewnętrzne, takie jak zarząd, dyrekcja lub rada nadzorcza, ustanawiane podczas posiedzenia generalnego. Współwłaściciele i udziałowcy nie odpowiadają za długi firmy, chyba że bank wymaga żyrowania w przypadku kredytów. Założyciele nie muszą posiadać akcji, ale jeśli akcjonariusz indywidualny kupi minimum 5% kapitału akcyjnego, musi o tym poinformować spółkę w ciągu 30 dni. Istnieje również możliwość zakupienia już istniejącej spółki akcyjnej i dostosowania jej do konkretnej działalności, jednak proces jej przekształcania jest kosztowny i czasochłonny.
Spółka jawna (Interesselskab – I/S)
Spółka jawna to rodzaj spółki, przy której nie jest wymagane wniesienie kapitału zakładowego. Spółka ta nie posiada osobowości prawnej, jednak może zawierać różnego rodzaju umowy oraz uczestniczyć w postępowaniach sądowych. Aby zarejestrować spółkę jawna, konieczne jest przygotowanie umowy założycielskiej, która określa zależności pomiędzy osobami zakładającymi spółkę. W skład spółki jawnej powinny wchodzić przynajmniej dwaj wspólnicy, którzy mogą być osobami fizycznymi lub prawnymi. Po podpisaniu umowy założycielskiej, należy ją wraz z wnioskiem rejestracyjnym przesłać do Agencji Przedsiębiorstw i Handlu w ciągu 8 tygodni. Jeśli wszyscy wspólnicy posiadają ograniczoną odpowiedzialność, spółka musi być zarejestrowana w DBA. Nazwa spółki jawnej musi zawierać skrót I/S, który informuje o formie prawnej przedsiębiorstwa. Z reguły, udziały w spółce jawnej są równo podzielone między udziałowców, chyba że umowa założycielska stanowi inaczej.
Przedstawicielstwo firmy zagranicznej (Salgskontor)
Jeśli firma z innego kraju planuje rozszerzyć swoją działalność na Danię, dobrym rozwiązaniem może być otwarcie przedstawicielstwa firmy zagranicznej. Ta opcja jest szczególnie korzystna, ponieważ nie wymaga kapitału zakładowego ani nie generuje wyższych kosztów. Przedstawicielstwo zagranicznej firmy może być założone przez przedsiębiorstwa, które prowadzą działalność gospodarczą na podobnych zasadach prawnych jak te obowiązujące w Danii. Co więcej, przynajmniej jedna osoba zarządzająca firmą musi mieszkać w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej. Przedstawicielstwo firmy zagranicznej powinno zawierać w swojej nazwie nazwę firmy macierzystej, kraj jej siedziby oraz słowo „filial”, czyli oddział. Firma macierzysta ponosi odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania przedstawicielstwa firmy zagranicznej, ponieważ przedstawicielstwo nie ma odrębnej osobowości prawnej.
Oddział firmy zagranicznej (Filialafudenlandskselskab)
Zakładanie oddziału firmy zagranicznej jest bardziej czasochłonnym procesem niż zakładanie spółek. Niemniej jednak, istnieje możliwość założenia oddziału duńskiej filii zagranicznej dla firm, których formy prawne są podobne do tych, które obowiązują w Danii. Ta opcja jest dostępna dla polskich przedsiębiorców. Aby założyć oddział firmy w Danii, konieczne jest złożenie formularza rejestracyjnego online.
Aby założyć oddział duńskiej filii zagranicznej, poza złożeniem formularza rejestracyjnego, konieczne jest także wniesienie kapitału zakładowego o minimalnej kwocie 80 tys. koron duńskich oraz pokrycie kosztów około 8 tys. koron duńskich. Tak samo jak w przypadku przedstawicielstwa firmy zagranicznej, oddział duńskiej filii zagranicznej powinien zawierać w swojej nazwie słowo “filial”, nazwę spółki macierzystej oraz państwo z którego się wywodzi. Za zobowiązania oddziału firmy zagranicznej odpowiada dyrektor duńskiej firmy, a oddział podlega duńskiemu prawu. Oddział jest zobowiązany do wysyłania miesięcznych sprawozdań finansowych z okresu całego roku na adres Agencji Handlu i Przedsiębiorstw.
Stowarzyszenie spółdzielcze (Andelsforening/Brugsforening)
Stowarzyszenie spółdzielcze to rzadko spotykana forma prawna w Danii, którą mogą założyć osoby fizyczne na podstawie umowy stowarzyszeniowej. Umożliwia ona dokonywanie transakcji kupna i sprzedaży towarów oraz przetwarzanie produktów, a odpowiedzialność członków jest ograniczona. W nazwie stowarzyszenia spółdzielczego powinien znaleźć się skrót A.m.b.a., odnoszący się do formy prawnej firmy.
Inne formalności związane z rejestracją firmy w Danii
Proces rejestracji firmy w Danii zależy głównie od wybranej formy prawnej, ale niektóre elementy są niezmienne. Dzięki temu, że Polska jest państwem członkowskim UE, obywatele polscy mogą swobodnie zakładać firmy w Danii i wystarczy dołączyć do dokumentów certyfikat pobytowy obywatela UE. Każda firma potrzebuje konta bankowego zarejestrowanego w systemie NemKonto. Rejestracja konta wymaga dostarczenia dokumentów, w tym statutu spółki, dokumentów osobistych założycieli, a także ewentualnych licencji. Ważną rzeczą jest wyrobienie elektronicznego podpisu NemID/MitID, który ułatwia dostęp do banków internetowych i oficjalnych stron rządowych. W przypadku niektórych rodzajów działalności gospodarczej wymagane są odpowiednie licencje lub zatwierdzenia, które można uzyskać u odpowiednich władz. Najczęściej wymagane licencje i pozwolenia dotyczą sprzedaży alkoholu, usług przewozu osób i towarów, działalności związanej z rynkiem żywności oraz działalności medycznej lub farmaceutycznej.
Jeśli proces rejestracji firmy przebiegnie pomyślnie, otrzymuje się różne dokumenty, takie jak certyfikat założycielski, wyciąg z rejestru DCCA, który zawiera nazwę firmy, adres siedziby, wymagania dotyczące dyrektorów, wielkość kapitału docelowego, oryginalny certyfikat udziału, pieczęć firmowa, statut pod apostille oraz pełnomocnictwo.
Kupno istniejącej firmy
Alternatywną opcją dla zakładania nowej firmy jest kupno już istniejącej. W Danii jest to łatwe i szybkie rozwiązanie, a formalności można wypełnić zdalnie. Firmy, które są wystawione na sprzedaż, są zazwyczaj zarejestrowane od kilku miesięcy i mają uniwersalną nazwę, dzięki czemu mogą być wykorzystywane do różnych celów. Kupujący zyskują również korzyści, takie jak brak zobowiązań, doświadczenie w rachunkowości oraz uznawalność wśród instytucji bankowych, agencji rządowych i partnerów biznesowych. Jedyną rzeczą, o którą trzeba zadbać, jest otwarcie rachunku bankowego dla firmy.
Start-up Denmark
Duńskie Ministerstwo Biznesu i Wzrostu we współpracy z Ministerstwem Imigracji, Integracji i Mieszkalnictwa oferuje program Start-up Denmark dla inwestorów zagranicznych. Program ten nie tylko umożliwia rozpoczęcie działalności gospodarczej w Danii, ale także oferuje pozwolenie na pobyt dla maksymalnie dwóch osób na okres 2 lat. Celem programu jest zachęcenie przedsiębiorców zagranicznych do rozwoju swoich firm w Danii, co przyczynia się do rozwoju duńskiej gospodarki.
Aby wziąć udział w programie Start-up Denmark, przedsiębiorca musi posiadać innowacyjny pomysł biznesowy, który przyniesie wartość dodaną dla gospodarki Danii. Propozycje inwestorów zagranicznych są przeglądane przez grupę ekspertów, którzy decydują o zatwierdzeniu lub odrzuceniu pomysłu. Program nie jest skierowany do przedsiębiorców, którzy planują otworzyć restaurację lub sklep spożywczy. Inwestor musi być akcjonariuszem w kraju, którego obywatelstwo posiada, oraz nie otrzymywać dywidend. Wymagane jest również posiadanie odpowiedniej kwoty oszczędności, która wystarczy na pokrycie kosztów pobytu jednej osoby lub całej rodziny przez rok kalendarzowy. Minimalna kwota oszczędności wynosi około 18 tys. euro w przypadku samotnego pobytu w Danii, 36 tys. euro w przypadku pobytu z drugą osobą oraz około 6 tys. euro za każde dziecko.
Przedsiębiorca, który z powodzeniem przeszedł cały proces przewidziany przez program Start-up Denmark, otrzymuje dostęp do takich samych przywilejów, jakie przysługują duńskim obywatelom prowadzącym działalność gospodarczą. Przedsiębiorca może skorzystać z dotacji państwowych i programów wsparcia, nawiązywać kontakty biznesowe oraz ma nieograniczony dostęp do rynku europejskiego. Ponadto ma dostęp do bezpłatnych konsultacji w centrach rozwoju biznesu. Inwestor zagraniczny oraz jego rodzina zyskują również takie korzyści, jak gwarancje społeczne obejmujące m.in. opiekę zdrowotną i edukację.
Prawo do pobytu w Danii
Pobyt bez dokumenty postojowego
Obywatele Polski mogą przebywać na terytorium Danii bez dokumentów pobytowych, jeśli ich pobyt nie trwa dłużej niż 3 miesiące. Jeśli planowany pobyt przekroczy 3 miesiące, konieczne jest złożenie wniosku o zarejestrowanie pobytu obywatela UE przed upływem tego terminu. Zaświadczenie zarejestrowania pobytu obywatela UE jest oficjalnym potwierdzeniem, że dana osoba przebywa na terytorium Danii legalnie. Zaświadczenie zarejestrowania pobytu obywatela UE wymaga podania konkretnego powodu pobytu. Obywatele krajów skandynawskich są zwolnieni z posiadania dokumentów pobytowych.
Stały pobyt
Osoby, które przebywały legalnie na terytorium Danii przez minimum 5 lat, mogą ubiegać się o stały pobyt. Aby to zrobić, należy udać się z aktualnym zaświadczeniem o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE do biura obsługi mieszkańców (Borgerservice), zazwyczaj zlokalizowanego w gminie. Po wizycie w Borgerservice otrzymuje się numer ewidencyjny (CPR), kartę ubezpieczenia zdrowotnego oraz rejestrację adresu. Przepisy dotyczące pobytu obywateli Unii Europejskiej na terenie Danii są regulowane przez EU-opholdsbekendtgørelsen.
Wiza biznesowa
Osoby, które chcą odwiedzić Danię w celach biznesowych, takie jak zawieranie umów lub udział w spotkaniach, konferencjach, mogą ubiegać się o wizę biznesową. Procedura uzyskania takiej wizy jest podobna do procedury wizy Schengen i wymaga posiadania zaproszenia od firmy lub partnera biznesowego z Danii, zawierającego informacje takie jak cel wizyty, data, potwierdzenie pobytu i dowód bezpieczeństwa finansowego. Wniosek o wizę należy złożyć najwcześniej 3 miesiące, a najpóźniej 2 tygodnie przed planowaną wizytą w Sekcji Konsularnej Ambasady Danii lub Centrum Wizowym. Po złożeniu wniosku, decyzja zazwyczaj jest podejmowana w ciągu 10 dni, a koszt wizy wynosi 27 euro. Jeśli potrzebne są dodatkowe informacje, czas oczekiwania może się wydłużyć do miesiąca, a w niektórych szczególnych okolicznościach nawet do 3 miesięcy. Przy kolejnym ubieganiu się o wizę w ciągu 5 lat, możliwe jest wyręczenie się w składaniu wniosku przez biuro podróży.
W celu uzyskania wizy biznesowej konieczne jest złożenie podstawowych dokumentów oraz zaproszenia od firmy lub partnera biznesowego z Danii. Wymagane dokumenty dodatkowe mogą obejmować wyciąg z usługi podatkowej lub dokumenty rejestracyjne, wyciąg z rejestru handlowego, kopie pełnomocnictwa, informacje na temat firmy, partnera biznesowego lub szczegółowy plan podróży. W przypadku, gdy strona zapraszająca nie pokrywa kosztów podróży, konieczne jest przedstawienie dokumentów potwierdzających zdolność finansową osoby ubiegającej się o wizę. Wiza biznesowa może być przedłużona o kolejne 90 dni, ale tylko w przypadku, gdy istnieją uzasadnione powody. Obywatele prowadzący działalność gospodarczą w Danii mogą również ubiegać się o wydanie wizy wielokrotnego użytku.
Opodatkowanie w Danii
W Danii każda osoba prowadząca działalność gospodarczą lub zatrudniona jest zobowiązana do opłacania podatków, które mają charakter progresywny i są uzależnione od dochodu. Duńscy podatnicy mogą odliczać pewne koszty, ale muszą to udokumentować, a w razie wątpliwości Urząd Skarbowy może przeprowadzić kontrolę. Istnieją dwa rodzaje zobowiązań podatkowych: całkowite i ograniczone, zależne od takich czynników jak miejsce pobytu, rodzaj i wysokość dochodu oraz miejsce pracy. Osoby podlegające ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu nie muszą opłacać podatków z tytułu dochodów uzyskanych w Danii. Przy planowaniu rozpoczęcia działalności w Danii należy pamiętać o rejestracji firmy w Agencji Przedsiębiorstw i Handlu, a Dania nie oferuje ulg podatkowych dla przedsiębiorców.
Osoby fizyczne
W Danii osoby fizyczne są zobowiązane do płacenia podatku dochodowego oraz podatku progresywnego. Podatek dochodowy ma stałą stawkę 32%, natomiast stawka podatku progresywnego jest uzależniona od uzyskiwanych dochodów i wynosi 5,64% dla dochodów mniejszych niż 42 tys. koron duńskich rocznie i 15% dla dochodów przekraczających ten limit. Podatek progresywny obejmuje zarówno dochody z pracy, jak i dochody kapitałowe. Podatek dochodowy jest przekazywany do lokalnych władz, a podatek progresywny do skarbu państwa.
Firma jednoosobowa
W Danii, dochody uzyskane z działalności firmy jednoosobowej uznawane są za dochody właściciela, co oznacza, że podatek od prowadzonej działalności oraz innych dochodów przedsiębiorcy jest rozliczany na pojedynczym zeznaniu podatkowym. Deklaracja podatkowa musi być składana co kwartał lub co pół roku, w zależności od firmy, i można to zrobić online za pośrednictwem strony internetowej duńskiego Urzędu Skarbowego. Właściciele firm jednoosobowych, podobnie jak osoby zatrudnione na terenie Danii, mają prawo do świadczeń zdrowotnych i emerytalnych. Terminy odprowadzania zaliczek podatku dochodowego to 20 marca i 20 listopada, a wcześniejsze wpłaty mogą być zwrotne z odsetkami wyższymi niż te oferowane przez bank, a opóźnione wpłaty będą miały obniżone oprocentowanie o 0,4, co oznacza niższe odsetki.
Spółki – podatek CIT
Spółki działające na terenie Danii są zobowiązane do płacenia podatku od osób prawnych, czyli CIT, którego stawka wynosi 28%. Opodatkowanie spółek opiera się na zasadzie konsolidacji, co oznacza, że uwzględnia się nie tylko dominującą spółkę duńską, ale także jej oddziały i zależne spółki. W przypadku spółek osobowych opodatkowanie dotyczy tylko wspólników spółek.
Podatek VAT
Przedsiębiorstwa, których roczne obroty przekraczają 50 tys. koron duńskich, są zobowiązane do rejestracji i opłacania podatku VAT. Podatek VAT to podatek od wartości dodanej, czyli jest on wliczony w ceny oferowanych usług lub produktów. Wysokość podatku VAT wynosi 25% i obowiązuje firmy, których działalność opiera się na sprzedaży towarów lub świadczeniu usług. W niektórych przypadkach stawka VAT wynosi 0%, na przykład w przypadku opieki medycznej, sprzedaży lub wynajmu nieruchomości, edukacji, działalności kulturalnej, bankowości i transakcji ubezpieczeniowych.
Dzięki duńskiemu prawu spółki zagraniczne, które sprzedają towary lub oferują usługi duńskim przedsiębiorcom i firmom, mogą zastosować procedurę odwrotnego obciążenia. Zgodnie z tą procedurą spółki zagraniczne nie muszą płacić danego podatku VAT w Danii. Przy wystawianiu faktur nie ma konieczności wliczania podatku, a podana wartość towaru lub usługi powinna być netto. Podmiotem obciążonym za opłacenie podatku VAT jest nabywca, a nie spółka zagraniczna. Ta procedura może być stosowana tylko w przypadku określonych rodzajów działalności gospodarczej, takich jak prace budowlane, wydarzenia sportowe, sprzątanie, leasing pracowniczy, prace konserwacyjne i naprawy, rozrywka, wystawy i konferencje.
Podatki akcyzowe
Podatki akcyzowe są opłacane w przypadku zakupu danego towaru przez nabywcę końcowego i dotyczą jedynie określonych kategorii produktów.
Zatrudnianie pracowników
W Danii, istnieją dwie kategorie prawa pracy, związane z zatrudnianiem pracowników fizycznych i umysłowych. Każdy pracodawca zatrudniający pracowników musi zapewnić im szkolenie z zakresu BHP, godne wynagrodzenie, ubezpieczenie od chorób zawodowych i wypadków. Brak spełnienia tych wymagań może prowadzić do strajków, blokad i konfliktów pracowniczych.
Warunki pracy
W Danii, nie ma jednego aktu prawnego regulującego relacje między pracownikami a pracodawcami. Wymiar czasu pracy, okres wypowiedzenia, minimalny czas urlopu i maksymalny wiek emerytalny określane są w umowie zawartej pomiędzy Duńską Federacją Związków Zawodowych a Duńską Konfederacją Pracodawców. Umowy między pracodawcami a pracownikami muszą być zawarte na piśmie, umowy ustne nie są uznawane. Wzrost wynagrodzenia można negocjować co około dwa lata, natomiast umowa o pracę może podlegać negocjacjom średnio raz na cztery lata.
Ubezpieczenia społeczne
System ubezpieczeń społecznych w Danii obejmuje wszystkich, którzy podejmują pracę na jej terenie. Pracodawcy odprowadzają od wynagrodzenia swoich pracowników składki na ubezpieczenia społeczne. Wysokość tych składek wynosi około 1 080 koron duńskich rocznie. Pracodawcy w Danii odprowadzają rocznie od 10 tys. do 12 tys. koron duńskich z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w związku z zatrudnianiem pracowników.
Wynagrodzenie
W prawie duńskim nie ma ustanowionej minimalnej stawki wynagrodzenia. Zamiast tego, warunki pracy i płacy są ustalane poprzez negocjacje między pracownikami a pracodawcami. Chociaż nie ma ogólnego minimalnego wynagrodzenia dla całego rynku pracy, układy zbiorowe określają minimalne wynagrodzenia dla konkretnych branż i zawodów. Wynagrodzenie zależy od charakteru pracy i może być określone jako stawka na godzinę, dzień lub miesiąc. Wypłata wynagrodzenia może odbywać się raz lub dwa razy w miesiącu, a wysokość wynagrodzenia dla poszczególnych branż jest aktualizowana rocznie.
Czas pracy
Standardowy czas pracy dla pracowników w duńskiej firmie wynosi 37 godzin tygodniowo. Za nadgodziny uznaje się pierwsze 3 nadgodziny lub pierwsze 3 godziny pracy w czasie, w którym pracownik zazwyczaj ma wolne. Premia za nadgodziny wynosi 50%, ale jeśli pracownik przepracuje więcej niż 3 nadgodziny w danym dniu lub pracuje w niedziele lub święta, premia wzrasta do 100%. Pracownik ma możliwość wyboru, czy woli otrzymać premię, czy wolne za nadgodziny. Osoby pracujące na niepełnym etacie mają takie same prawa jak te na pełnym etacie.
Urlop
W Danii kwestie związane z urlopem dla pracowników są uregulowane przez odpowiednie ustawy. Każdy pracownik ma prawo do łącznie pięciu tygodni urlopu, co stanowi dokładnie 30 dni, licząc również soboty. Osoby zatrudnione na drugą i trzecią zmianę otrzymują dodatkowe 2 godziny urlopu za każdy tydzień przepracowany. Pracownik musi wykorzystać przynajmniej 18 dni nieprzerwanego urlopu w okresie od 1 maja do 30 września. W przypadku, gdy pracownik nie zdążył przepracować całego poprzedniego roku kalendarzowego, przysługujący mu urlop jest obliczany na podstawie miesięcy, które zostały przepracowane całkowicie, przyznając odpowiednio 2,08 dnia urlopu za każdy miesiąc.
Układy zbiorowe
Układy zbiorowe są porozumieniami mającymi na celu ochronę pracowników zatrudnionych w duńskich firmach w kwestiach związanych z warunkami pracy. Układy zbiorowe regulują takie kwestie jak warunki pracy, wypłaty, bezpieczeństwo w pracy, czas i miejsce wykonywania pracy, urlopy, rozliczanie nadgodzin, emerytury i wiele innych. W skład układów zbiorowych wchodzą zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Pracodawca może przystąpić do układu zbiorowego, jeśli wyrazi taką chęć, a zwłaszcza wtedy, gdy jest już członkiem związku pracodawców. Warto zauważyć, że fakt, iż pracownicy należą do określonego związku zawodowego, nie oznacza automatycznego stosowania przez przedsiębiorstwo zasad i warunków określonych przez dane zrzeszenie w ramach układów zbiorowych.
Rozwiązywanie umowy z pracownikiem
Okres wypowiedzenia dla każdego przypadku zatrudnienia jest różny i zależy od długości zatrudnienia. Długość okresu wypowiedzenia może być negocjowana przez pracownika i pracodawcę. Regulacje dotyczące zwolnień pracowników są ustalane przez układy zbiorowe i różnią się w zależności od sektora i stanowiska pracownika. Jedna z powszechnie uznawanych zasad mówi, że pracownik, który przepracował przynajmniej 9 pełnych miesięcy w firmie i ma co najmniej 18 lat, może zostać zwolniony tylko wtedy, gdy pracodawca przedstawi konkretny powód uzasadniający to zwolnienie. Jeśli pracownik uważa, że zwolnienie było bezzasadne, może zgłosić tę sytuację do sądu lub trybunału odwoławczego. W przypadku udowodnienia winy ze strony pracodawcy, musi on wypłacić pracownikowi odpowiednie odszkodowanie. Istnieje jednak wyjątek, kiedy pracodawca może zwolnić pracownika natychmiast, bez okresu wypowiedzenia, jeśli pracownik wykazuje rażąco złe postępowanie.
BHP
Przedsiębiorcy prowadzący firmę w Danii są zobowiązani do przestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Przepisy te są dostępne na oficjalnej stronie Duńskiego Urzędu Inspekcji Pracy. Jeśli przedsiębiorstwo zatrudnia co najmniej 10 pracowników, konieczne jest również utworzenie organizacji ds. BHP, na czele której powinni stać wyznaczeni inspektorzy. Głównym zadaniem inspektorów jest wprowadzenie i egzekwowanie zasad bezpieczeństwa w firmie. Regulacje te obowiązują również przedsiębiorstwa, w których stanowiska pracy są tymczasowe lub zmienne. Niestosowanie się do przepisów BHP może grozić otrzymaniem grzywny oraz wstrzymaniem wykonywanych prac.
Numer identyfikacji podatkowej i karta podatkowa
Osoby zarabiające niewielkie kwoty w Danii są zwolnione z obowiązku płacenia podatków i otrzymują specjalną tzw. frikort. Jednakże przedsiębiorcy oraz zagraniczni inwestorzy muszą posiadać numer identyfikacji podatkowej oraz kartę podatkową. Karta podatkowa jest wydawana elektronicznie i można uzyskać do niej dostęp za pomocą TastSelv. Aby otrzymać numer identyfikacji podatkowej i kartę podatkową, należy złożyć wniosek, który można złożyć elektronicznie lub tradycyjnie przez wypełnienie formularza 04.063. Wniosek można złożyć nie wcześniej niż 60 dni przed planowanym dniem rozpoczęcia pracy w Danii. Aby wniosek był kompletny, należy do niego załączyć kopię dowodu tożsamości (dowodu osobistego lub paszportu), pozwolenia na pobyt w Danii, podpisaną umowę o pracę (jeśli dotyczy) oraz akt małżeństwa dla osób będących w związku małżeńskim.
Rejestr Zagranicznych Świadczycieli Usług
Tekst informuje o konieczności rejestracji firmy w Rejestrze Zagranicznych Świadczycieli Usług (RUT) przed rozpoczęciem działalności w Danii, a także o konieczności zgłaszania wszelkich zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Rejestracja w RUT jest procesem łatwym i szybkim, możliwym do wykonania za pośrednictwem strony internetowej virk.dk. Konieczne jest podanie informacji o nazwie i adresie firmy, rodzaju usług, lokalizacji, terminie wykonywanej działalności, numerze CVR, numerze rejestracyjnym VAT, kodzie klasyfikacji sektorowej, danych kontaktowych osoby rejestrującej oraz informacji o delegacji i danych osób delegowanych. Po rejestracji otrzymywany jest osobisty numer RUT, który jest konieczny do kontaktu z władzami duńskimi. Niezarejestrowanie firmy w RUT lub niezgłoszenie zmian w firmie grozi karą pieniężną lub oskarżeniem wniesionym przez Inspektora Pracy.
Zakończenie działalności w Danii
Aby zakończyć działalność firmy w Danii, trzeba spełnić pewne formalności, w tym zmienić zeznanie podatkowe. Należy udać się do Urzędu Podatkowego i podać informacje, na podstawie których zostanie obliczone zobowiązanie podatkowe do zapłaty. Kraj, w którym trzeba uregulować podatek, zależy głównie od takich czynników jak miejsce zamieszkania czy rodzaj pracy. Rodzaj formularza, który należy wypełnić przed zakończeniem działalności, zależy od zdolności podatkowej danej osoby. Istnieją dwa typy zdolności podatkowej.
Oczywiście, sytuacja życiowa osoby może być inna i niekoniecznie spełniać wymagania ograniczonej lub pełnej zdolności podatkowej. Jeśli osoba mieszka i pracuje w Danii oraz w kraju swojego pochodzenia, to ośrodkiem interesów życiowych oraz zamieszkania partnera lub współmałżonka decyduje o tym, który kraj traktowany jest jako stałe miejsce zamieszkania. Jeśli kraj ojczysty jest ośrodkiem interesów życiowych i tam mieszka partner, to kraj ten jest uważany za stałe miejsce zamieszkania. Analogicznie, jeśli Dania jest ośrodkiem interesów życiowych i partner mieszka w Danii, to Dania jest uważana za stałe miejsce zamieszkania. Poza zmianą zeznania podatkowego, osoba musi także poinformować Urząd Skarbowy o swoim nowym adresie oraz wymeldować się z krajowego rejestru duńskiego, co można zrobić w lokalnym punkcie obsługi mieszkańców.
Duńska gospodarka
Dania jest krajem, który sprzyja zagranicznym inwestorom, szczególnie w przypadku innowacyjnych i oryginalnych projektów startupowych. Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej w Danii, warto zapoznać się z tamtejszą gospodarką. W Danii istnieje kilka głównych sektorów gospodarki, w tym żywność, energia odnawialna, technologie informatyczne, transport morski oraz biotechnologia. Firmy z tych sektorów mogą otrzymać największe kwoty różnego rodzaju dofinansowań od państwa.
Wielu zagranicznych inwestorów decyduje się na otwarcie w Danii restauracji lub kawiarni, ponieważ jest to stosunkowo bezpieczna inwestycja, która nie wiąże się z wysokimi kosztami, a w większości przypadków okazuje się bardzo dochodowa. Duńczycy lubią spędzać czas z rodziną i przyjaciółmi przy dobrym jedzeniu, co powoduje, że częściej niż mieszkańcy innych krajów europejskich decydują się na jedzenie w restauracjach. Innymi popularnymi opcjami są salony fryzjerskie, usługi turystyczne, hotele, bankowość, ubezpieczenia oraz transport. Salony jubilerskie również zyskują na popularności, ponieważ Duńczycy coraz częściej szukają bezpiecznych sposobów inwestowania pieniędzy, ze względu na występowanie w Danii ujemnych stóp procentowych. Z tego powodu mieszkańcy Danii posiadają więcej gotówki, którą chcieliby bezpiecznie ulokować, a kamienie i metale szlachetne stanowią dobrą opcję.