Księgowość w Danii

Księgowość w Danii obejmuje wszystkie rodzaje działalności gospodarczej, począwszy od jednoosobowej firmy po wszelkiego rodzaju spółki. Księgowość poszczególnych przedsiębiorstw znacznie różni się od siebie poziomem trudności, dokumentacją, terminami, podatkami oraz przepisami prawnymi. Jeżeli zdecydowałeś się, aby założyć własną firmę w Danii, to warto wcześniej rozważyć możliwości prowadzenia księgowości duńskiego biznesu. Księgowością własnej działalności gospodarczej w Danii możesz zająć się osobiście lub zwrócić się o pomoc do dyplomowanych księgowych, którzy profesjonalnie zajmą się sprawami firmy, przeprowadzą cię m.in. przez ustawy regulujące duńską księgowość, plan duńskich kont, rachunkowość czy sprawozdawczość, jak również wskażą twoje prawa i obowiązki.

Czym zajmuje się duńska księgowość?

Duńska księgowość dotyczy każdego przedsiębiorcy prowadzącego własną działalność w Danii i obejmuje wiele zagadnień, bez których znajomości i dopełnienia można narazić się na bardzo duże kary finansowe. Do najważniejszych spraw dotyczących księgowości w Danii należą:

1. ustawy dotyczące duńskiej księgowości,
2. klasyfikacja obowiązków sprawozdawczych,
3. księgowość duńskich jednoosobowych firm,
4. księgowość duńskich spółek,
5. plan duńskich kont księgowych,
6. audyt w duńskich przedsiębiorstwach,
7. terminy, dokumentacja, koszty i stawki obowiązujące w poszczególnych rodzajach działalności gospodarczej,
8. rejestracja własnej działalności gospodarczej na terenie Danii,
9. podatki, ubezpieczenia, zasiłki,
10. meldunek i pozwolenia,
11. rozliczenia i korekty – SKAT,
12. zasady duńskiej rachunkowości,
13. obowiązki duńskiego pracodawcy,
14. Nemkonto, Tastselv, Pension, CPR, A-kasse, karta zdrowotna – DK.

Ustawy regulujące duńską księgowość

Dania to jedno z najbardziej opiekuńczych państw skandynawskich, charakteryzujących się dużą ingerencją w politykę prospołeczną, wolnym i elastycznym rynkiem pracy, dobrą opieką socjalną i wysokimi podatkami.

Poniżej znajdują się akta prawne dotyczące duńskiej księgowości:

1. Ustawa o rachunkowości z 1998 roku – w której znajdują się informacje mówiące o zasadach rachunkowości, o prowadzeniu księgowej dokumentacji oraz ewidencji gospodarczej. Duńska rachunkowość w dużej mierze opiera się na księgowym planie kont, który dotyczy po pierwsze struktury rachunku zysków i strat (pierwsza grupa kont to przychody ze sprzedaży oraz 6 grup kosztów), po drugie struktury rachunku bilansu (aktywa, zobowiązania, kapitały).
2. Ustawa z 2001 roku o sprawozdawczości finansowej (DFSA zmieniona w roku 2015) – w której zawarte są informacje mówiące o wszystkich przepisach odnoszących się do przygotowywania sprawozdań finansowych. Ustawa ta mówi o dwóch rodzajach zysków i strat – porównawczy i kalkulacyjny, a wzory rachunku zysków i strat w Danii nie mają szablonów odliczenia zysków netto. Te sprawozdania tyczą się klas, na które zostały podzielone duńskie przedsiębiorstwa:
   • klasa A, w skład której wchodzą duńskie firmy należące do osób fizycznych; przedsiębiorstwa takie nie są zobowiązane do prowadzenia sprawozdań finansowych, a ich rachunkowość opiera się głównie na rozliczeniach podatkowych,
   • klasa B, w skład której wchodzą wszystkie duńskie firmy publiczne, prywatne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki komandytowe (w których pracuje nie więcej niż 50 pracowników, a suma aktywów wynosi maksymalnie 36 mln DKK),
   • klasa C, w skład której wchodzą wszystkie duńskie firmy publiczne, prywatne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki komandytowe (w których pracuje więcej niż 50 pracowników, a suma aktywów wynosi minimum 36 mln DKK),
   • klasa D, w skład której wchodzą wszystkie duńskie spółki akcyjne. Księgowość takich spółek jest najbardziej skomplikowana, ponieważ zajmuje się opracowaniem bilansów, sprawozdań z funkcjonowania zarządu firmy, rachunków zysków i strat oraz przepływów finansowych, jak również wszelkich zestawień dotyczących zmian we własnym kapitale oraz informacji dopełniających.

Wszystkie wymogi sprawozdawczości finansowej dotyczące duńskich przedsiębiorstw określone są w rozporządzeniach i dyrektywach Unii Europejskiej, a następnie transponowane do prawa duńskiego, tak jak w przypadku unijnej dyrektywy o rachunkowości z 2015 roku, która została transponowana do duńskiej Ustawy o sprawozdawczości finansowej.

Nadzór nad obszarami duńskiej sprawozdawczości finansowej, nad duńskim audytem oraz standardami duńskiej księgowości zostały powierzone przez duński parlament dwóm instytucjom rządowym:

1. DFSA, czyli Duńskiemu Urzędowi Nadzoru Finansowego.
2. DBA, czyli Duńskiemu Urzędowi ds. Biznesu (do 2012 roku Duńska Agencja Handlu i Spółek) działający pod egidą Ministerstwa Gospodarki i Rozwoju i nadzorujący sprawozdawczość finansową niefinansowanych podmiotów gospodarczych. Jednak w praktyce, od 2007 roku, uprawnienia do ustalania standardów duńskiej księgowości zostały przekazane Duńskiemu Komitetowi Standardów Rachunkowości – DASC(należący do FSR, czyli Duńskiego Komitetu Audytorów). DASCnie ma mandatu prawnego, jednak jej zalecenia i instrukcje techniczne stanowią o wysokim poziomie duńskiej rachunkowości; Komitet określa wytyczne dla małych, średnich i dużych duńskich firm (należących do klasy B i C).

Klasyfikacja obowiązków sprawozdawczych

Księgowość duńskich firm w dużej mierze opiera się na sporządzaniu sprawozdań finansowych, których zasady zostały zawarte w Ustawie o sprawozdawczości finansowej ukazującej podział wszystkich duńskich działalności gospodarczych na 4 klasy (A, B, C i D) wg poniższych kryteriów:

• formy prawnej,
• wielkości firmy,
• liczby zatrudnionych pracowników,
• sumy aktywów,
• rocznego obrotu netto.

Klasa A – należą do niej wszystkie prywatne, małe i duże firmy w Danii, w których zatrudnionych jest maksymalnie 10 pracowników (na cały etat), suma ich aktywów wynosi do 7 mln duńskich koron, a obrót roczny netto nie przekracza 14 mln koron duńskich. Prawo duńskie nie nakazuje firmom z tej klasy sporządzania sprawozdań finansowych (zależy to od ustalonych paragrafów w umowie firmy), poza sprawozdaniami w celach podatkowych.

Klasa B – należą do niej wszystkie publiczne i prywatne spółki komandytowe, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, fundacje handlowe i inne firmy, które:

• a) zatrudniają do 10 pracowników (na cały etat), suma ich aktywów wynosi do 2,7 mln koron duńskich, a obrót netto nie przekracza 5,4 mln koron duńskich,
• b) zatrudniają maksymalnie 50 pracowników (na cały etat), suma ich aktywów wynosi do 44 mln duńskich koron, a wartość obrotu netto nie przekracza 89 mln DKK.

Sprawozdania powyższych duńskich firm powinny zawierać:

• podsumowanie z działalności zarządu spółki,
• roczny bilans,
• rachunek zysków i strat,
• wykaz zmian we własnym kapitale,
• dodatkowe informacje.

Duńskie firmy z klasy B mają prawo posłużyć się nadplanowymi dyrektywami, które zostały wydane przez DASC w 2013 roku czy MSSF, a niektóre z zaleceń, odnoszących się do wyceny, ukazywania informacji i ujmowania, są dla spółek z tej klasy opcjonalne, a dla spółek z klasy C konieczne.

Klasa C – ależą do niej wszystkie duże i średnie firmy, publiczne i prywatne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowe, fundacje komercyjne i inne firmy, które:

• a) zatrudniają do 250 pracowników (na cały etat), suma ich aktywów wynosi do 156 mln koron duńskich, a obrót netto nie przekracza 313 mln koron duńskich,
• b) zatrudniają więcej niż 250 pracowników (na cały etat), suma ich aktywów wynosi więcej niż 156 mln koron duńskich, a obrót netto przekracza 313 mln koron duńskich.

Klasa D – należą do niej wszystkie państwowe spółki akcyjne, które mają obowiązek sporządzać skonsolidowane sprawozdania finansowe wg zasad podanych przez MSSF (zobowiązanie przedawnia się 1 maja, po 4 lub 6 latach), oraz spółki giełdowe, które moją obowiązek sporządzać jednostkowe sprawozdania finansowe.

Sprawozdanie takich spółek powinny zawierać:

• podsumowanie z działalności zarządu spółki,
• roczny bilans,
• rachunek zysków i strat,
• rachunek przepływów finansowych,
• wykaz zmian we własnym kapitale,
• dodatkowe informacje.

Księgowość firmy jednoosobowej (ENKELTMANDSVIRKSOMHED)

Księgowość duńskich firm jednoosobowych nie jest skomplikowana, a przedsiębiorstwa te, wg duńskiej Ustawy o sprawozdawczości finansowej, zostały przyporządkowane do klasy A.

Księgowość dotycząca takiej duńskiej działalności zajmuje się też sporządzeniem Forretningsplan, czyli dokładnego opisu firmy, którą przedsiębiorca ma zamiar założyć i prowadzić w Danii. Taki plan powinien zawierać wizję i pomysł przedsiębiorcy na własny biznes, jak również zakres działań, obowiązków oraz możliwości finansowych.

Jednoosobową działalność gospodarczą należy zarejestrować w duńskim Erhvervsstyrelsen (przez duńską stronę internetową www.virk.dk), a przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na prowadzenie takiej formy prawnej, powinni posługiwać się osobistym numerem ewidencyjnym CPR. Księgowość jednoosobowej firmy jest dosyć prosta w prowadzeniu; firma nie wymaga zgromadzenia kapitału zakładowego, minimalne koszty jej założenia szacuje się na 10 tys. DKK (5 tys. zł), podatek od tego typu działalności gospodarczej jest deklarowany wyłącznie na jednym zeznaniu podatkowym (przychód opodatkowany jest tylko raz), właściciel firmy ma prawo udzielić pełnomocnictwa innym osobom do działania w imieniu przedsiębiorstwa, którego nie trzeba rejestrować jako płatnika VAT, jeżeli jego roczny dochód nie jest większy niż 50 tys. DKK.

Właścicielom jednoosobowej firmy, którzy odprowadzają podatki i składki, przysługują świadczenia emerytalne i zdrowotne takie same jak osobom zatrudnionym w Danii. Raz na kwartał albo raz na pół roku, za pomocą strony internetowej SKAT (duńskiego Urzędu Skarbowego, przez system LetLøn) trzeba złożyć deklarację podatkową (podatek dochodowy i VAT).  Wpłaty zaliczek na podatek dochodowy dokonywane są 20 marca i 20 listopada.

Księgowość spółek

Dużo bardziej skomplikowana jest księgowość duńskich spółek należących do klasy B, C i D, takich jak:

1. Spółka jawna (Interessentskab – I/S).
2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Anpartsselskab – ApS).
3. Spółka komandytowa (Kommanditselskab – K/S).
4. Spółka akcyjna (Aktieselskab – A/S).

Wszelkie duńskie spółki, których papiery wartościowe stanowią przedmiot obrotu na regulowanym rynku, są zobowiązane do stosowania przyjętych przez Unię Europejską standardów MSSF, w swoich skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych.

Poniżej znajdziesz więcej informacji dotyczących rachunkowości w duńskich spółkach:

• W przypadku założenia i prowadzenia spółki w Danii obowiązuje podatek od osób prawnych – CIT, który wynosi 22%, ale jeżeli roczne obroty duńskiego przedsiębiorstwa przekroczą 20 tys. DKK, to zostaje ono płatnikiem VAT, który wynosi 25%,
• Za wszystkie zmiany, które zachodzą w prawie spółek i prawie rachunkowości, jest odpowiedzialny duński Urząd ds. Przedsiębiorstw,
• Duński Komitet ds. Standardów Rachunkowości (DASC) powołany został przez FSR w celu wydawania nieobowiązkowych technicznych standardów oraz wytycznych dotyczących przygotowywania sprawozdań finansowych (Regnskabsvejledninger) dla podmiotów spoza giełdy. Od 2004 r. główną rolą techniczną DASC jest analizowanie i przygotowywanie uwag do projektów ekspozycji, dokumentów do dyskusji i projektów pism z komentarzami od EFRAG i Rady IASB, dostarczanie informacji technicznych dotyczących bieżących kwestii związanych z rachunkowością oraz prowadzenie działań informacyjnych,
• Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) to standardy, interpretacje i ramy przyjęte przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB).
• MSSF są uznawane za oparty na zasadach zbiór standardów, ponieważ ustanawiają one szerokie zasady, jak również dyktują konkretne traktowanie.
• Zalecenia umożliwiają poszczególnym spółkom optymalną organizację zarządzania zgodnie z zasadą „przestrzegaj lub wyjaśnij”. Niestosowanie się do nich nie jest zatem niezgodne z duchem zaleceń, lecz wynika jedynie z faktu, że spółka wybrała inne podejście.

Plan duńskich kont księgowych

W Danii plan kont księgowych to specjalny układ kont, który został przyjęty w danym podmiocie gospodarczym, aby w przejrzysty sposób prowadzić ewidencję gospodarczą firm.

Poniżej przestawione zostały najważniejsze grupy kont w planie duńskich kont księgowych odnoszące się do struktury rachunku zysków i strat:

1. Grupa konta – przychody netto ze sprzedaży towarów – numer konta: 1100 – nazwa konta: sprzedaż towarów.
2. Grupa konta – koszty produkcji – numer konta: 2100 – nazwa konta: sprzedaż.
3. Grupa konta – pozostałe koszty zewnętrze:
4. • numer konta: 3100, nazwa konta: koszt reklamy,
   • numer konta: 3200, nazwa konta: koszty utrzymania zasobów lokalowych,
   • numer konta: 3300, nazwa konta: niedobór gotówki,
   • numer konta: 3400, nazwa konta: koszty eksportowanego pojazdu,
   • numer konta: 3900, nazwa konta: pozostałe koszty.
5. Grupa konta – koszty pracodawcy:
   • numer konta: 4100, nazwa konta: wynagrodzenia,
   • numer konta: 4200, nazwa konta: dodatek emerytalny.
6. Grupa konta – amortyzacja:
   • numer konta: 5100, nazwa konta: amortyzacja środków transportu,
   • numer konta: 5200, nazwa konta: amortyzacja wyposażenia.
7. Grupa konta – odsetki – numer konta: 6100 – nazwa konta: odsetki (przychody).
8. Grupa konta – odsetki – numer konta: 7100 – nazwa konta: odsetki (koszty).
9. Grupa konta – pozycje nadzwyczajne:
   • numer konta: 8100, nazwa konta: zyski nadzwyczajne,
   • numer konta: 8200, nazwa konta: straty nadzwyczajne.
10. Grupa konta – podatki – numer konta: 9000 – nazwa konta: podatek dochodowy od osób prawnych.

Układ klas kont odnoszący się do bilansu:

10. Grupa konta – aktywa trwałe:
    • numer konta: 112, nazwa konta: rzeczowe aktywa,
    • numer konta: 11120, nazwa konta: samochody,
    • numer konta: 11121, nazwa konta: odpisy umorzeniowe na samochody,
    • numer konta: 11130, nazwa konta: meble,
    • numer konta: 11131, nazwa konta: odpisy umorzeniowe na meble.
11. Grupa konta – aktywa obrotowe:
    • numer konta: 121, nazwa konta: zapasy,
    • numer konta: 12110, nazwa konta: skład,
    • numer konta: 122, nazwa konta: należności,
    • numer konta: 12210, nazwa konta: należności od odbiorców,
    • numer konta: 12220, rozliczenia międzyokresowe.
    • numer konta: 123, nazwa konta: środki pieniężne,
    • numer konta: 12310, nazwa konta: kasa,
    • numer konta: 12320, nazwa konta: rachunek bankowy,
    • numer konta: 1230, nazwa konta: rachunek oszczędnościowy.
12. Grupa konta – kapitały:
    • numer konta: 121, nazwa konta: kapitał zakładowy,
    • numer konta: 134, nazwa konta: kapitał rezerwowy,
    • numer konta: 135, nazwa konta: wynik finansowy.
13. Grupa konta – zobowiązania:
    • numer konta: 141, nazwa konta: zobowiązania długoterminowe,
    • numer konta: 14110, nazwa konta: kredyty hipoteczne,
    • numer konta: 142, nazwa konta: zobowiązania krótkoterminowe,
    • numer konta: 14210, nazwa konta: kredyt obrotowy,
    • numer konta: 14220, nazwa konta: wierzytelności,
    • numer konta: 14230, nazwa konta: z tytułu dodatku do emerytur,
    • numer konta: 14240, nazwa konta: z tytułu składek na rynek pracy,
    • numer konta: 14250, nazwa konta: z tytułu podatków,
    • numer konta: 14250, nazwa konta: rozliczenia podatku,
    • numer konta: 14290, nazwa konta: inne zobowiązania.

Odpisy:

• numer konta: 21000, nazwa konta: rachunek zysków i strat,
• numer konta: 22000, nazwa konta: bilans.

Audyt duńskich firm

Duńska Ustawa o sprawozdawczości finansowej zawiera również informacje dotyczące kontroli sprawozdań finansowych sporządzanych przez duńskie spółki. W Danii sprawozdania są sprawdzane przez zarejestrowanych (bądź autoryzowanych) publicznych audytorów, którzy powinni być niezależni i zewnętrzni.

Wyróżniamy następujące typy audytu:

1. Audyt finansowy – czyli kompleksowe, przeprowadzone przez biegłego rewidenta, badanie sprawozdania finansowego. Taki rewizja finansowa ma wykazać, czy wszystkie informacje dotyczące finansów i majątku, przestawione przez właściciela danej firmy, są prawdziwe; czy sprawozdania finansowe są zgodne z zasadami duńskiej lub międzynarodowej rachunkowości.
2. Audyt zgodności – bada, czy systemy i operacje finansowe przeprowadzone przez spółki są zgodne z prawem.
3. Audyt zarządzania (management audit) – ocenia skuteczność i gospodarność zarządzania finansami przez duńskie firmy.
4. QA – czyli duński system kontroli jakości m.in. sprawozdań finansowych.

Poniżej zostały przedstawione ważniejsze informacje dotyczące audytu duńskich firm:

• audyt wewnętrzny musi być włączony w proces planowania i modyfikacji systemów księgowych duńskich firm,
• dobra praktyka audytu została określona w Ustawie o audytorze generalnym, która mówi o tym, że komórka audytu wewnętrznego nie powinna być zależna od kierownika jednostki w zakresie planowania swojej działalności, realizacji i organizacji, a audytorzy wewnętrzni powinni mieć dostęp do niezbędnych informacji,
• duńskie Ministerstwo Finansów ma prawo wskazać, które obszary tematyczne w spółce zostaną dokładnie zbadane,
• RSB – duński Urząd Nadzoru Finansowego stosuje się do MSRF, czyli do Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej,
• w 2011 roku, z połączenia 3 duńskich organizacji: FSR (Duńscy Biegli Rewidenci), FRR (Duński Instytut Biegłych Rewidentów Publicznych) i REVIFORA (stowarzyszenie dla młodych księgowych i praktykantów), powstało FSR, czyli duńska profesjonalna organizacja księgowa, która zajmuje się badaniem rachunkowości, kontrolą sprawozdań finansowych, księgowością i podatkami w duńskich firmach.

Duńscy audytorzy, państwowi autoryzowani księgowi (SPA, czyli State Authorized Public Accountant) powoływani na biegłych rewidentów oraz firmy audytorskie są kontrolowane, co 6 lat, przez DSAA, czyli Urząd Nadzoru nad Audytem (ustanowiony przez DBA).

Koszty w duńskiej firmie

Księgowość duńskich firm zajmuje się również kosztami, rozliczeniami, bilansami oraz aktywami.

Poniżej znajduje się duński wzór bilansu:

1. Aktywa trwałe:
   • wartości niematerialne:
     • zakończone projekty rozwojowe w tym koncesje, patenty, znaki towarowe oraz podobne prawa, które pochodzą z projektów rozwojowych,
     • nabyte koncesje, patenty, licencje, znaki towarowe oraz podobne prawa,
     • wartość firmy,
     • projekty rozwojowe w toku oraz zaliczki na WNiP;
   • rzeczowe aktywa trwałe:
     • grunty i budynki,
     • urządzenia techniczne i maszyny,
     • inne (sprzęt, wyposażenie),
     • rzeczowe aktywa trwałe w toku i zaliczki na środki trwałe;
   • aktywa finansowe:
     • akcje lub udziały w jednostkach powiązanych,
     • należności od jednostek powiązanych,
     • inwestycje w jednostkach stowarzyszonych,
     • należności od jednostek stowarzyszonych,
     • pozostałe inwestycje,
     • inne należności,
     • akcje,
     • należności od właścicieli i zarządu.
2. Aktywa obrotowe:
   • zapasy:
     • surowce i materiały eksploatacyjne,
     • produkcja w toku,
     • wyroby gotowe i towary,
     • zaliczki na towary;
   • należności:
     • należności handlowe,
     • umowy na produkcję w toku,
     • należności od jednostek powiązanych,
     • należności od jednostek stowarzyszonych,
     • inne należności,
     • należności od właścicieli i zarządu,
     • rozliczenia;
   • inwestycje:
     • inwestycje w jednostkach powiązanych,
     • akcje,
     • pozostałe inwestycje;
   • gotówka:
     • pasywa,
     • kapitały (wniesiony kapitał, agio, kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny, pozostałe kapitały rezerwowe, zysk/strata),
     • rezerwy (rezerwa z tytułu emerytur i podobnych zobowiązań, rezerwa na podatek doroczny, inne rezerwy);
     • zobowiązania krótko i długoterminowe (zadłużenia hipotecznego, inne zadłużenia poniesione przez emisję obligacji, kredyty, udziały w zyskach instrumentów dłużnych, zaliczki otrzymane od klientów, zobowiązania handlowe, zobowiązania wobec jednostek powiązanych, zobowiązania wobec jednostek stowarzyszonych, podatek dochodowy, inne zobowiązania),
     • rozliczenia międzyokresowe.

Dokumenty w duńskiej działalności gospodarczej

Na stronie internetowej Erhvervsstyrelsen, czyli duńskiego Urzędu ds. Działalności Gospodarczej (www.erhvervsstyrelsen.dk), znajdują się wszelkie zagadnienia dotyczące rejestracji, księgowości i działalności przedsiębiorstw na terenie Danii.

Istotne informacje dotyczące duńskich firm można znaleźć na stronie https://www.virk.dk. Znajdują się tam następujące dane:

• CVR, czyli numer rejestracyjny firmy,
• nazwa firmy,
• adres firmy,
• data założenia i likwidacji danej firmy,
• rodzaj działalności gospodarczej,
• dane właścicieli, wspólników, zarządu,
• liczba pracowników,
• dane kontaktowe,
• informacje o kredytach,
• informacje dotyczące księgowości, bilansu, sprawozdawczości finansowej oraz dane osób i firmy (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne),
• sektory i podsektory,
• powiązane firmy,
• zasady rachunkowości,
• dokumenty potrzebne do założenia danej działalności gospodarczej.

Niektóre z duńskich dokumentów to:

1. Oplysningsskema (dawniej selvangivelse), czyli formularz zeznania podatkowego, który wystawia duński Urząd Skarbowy (SKAT), a następnie wysyła na podany przy rejestracji adres (duński lub polski) oraz na skrzynkę elektroniczną podatnika. Dokument przeznaczony jest między innymi dla osób samozatrudnionych i musi zostać uzupełniony do 1 września kolejnego roku podatkowego. Na podstawie odesłanego formularza urząd przygotuje årsopgørelse.
2. Årsopgørelsen, czyli dokument, wystawiany i wysyłany 15 marca przez SKAT, zawierający wstępną decyzję podatkową (sumę zwrotu lub dopłaty). W przypadku, gdy część informacji w årsopgørelse jest nieprawidłowa lub podatnikowi przysługują dodatkowe ulgi, dokument może zostać zmieniony elektronicznie przez TastSelvi odesłany urzędowi jako uzupełnione zeznanie roczne, w terminie do 1 maja. W przypadku przedsiębiorców, dokument przygotowany jest później, na podstawie uzupełnionego oplysningsskema. Podatek w wysokości wyliczonej w ostatecznej wersjiårsopgørelsen, należy wpłacić na konto urzędu do 1 lipca. W przypadku podatku powyżej 21.798 DKK, kwota podzielona jest na 3 raty, które należy opłacić w sierpniu, wrześniu i październiku.
3. Oplysningsseddel, czyli dokument, który podsumowuje zarobki pracownika. Po zakończeniu pracy każdy duński pracodawca ma obowiązek wydać taki dokument swoim pracownikom.

Duński import vs duński eksport

Dla Danii najistotniejszymi partnerami handlowymi są państwa Unii Europejskiej (przede wszystkim Niemcy, Szwecja, Wielka Brytania i Holandia; Polska jest na 13 miejscu). Dania eksportuje najwięcej artykułów spożywczych, żywych zwierząt, chemikaliów oraz produktów chemicznych, natomiast importuje najwięcej maszyn, urządzeń, produktów przetworzonych, chemikaliów oraz produktów chemicznych.

Układ Europejski z 16 grudnia 1991 roku normalizuje wymianę handlową między Unią Europejską a Polską, dzięki temu układowi powstała strefa wolnego handlu w przypadku towarów przemysłowych (od 1999 roku) czyli obowiązują preferencyjne, jednakowe dla wszystkich członków Unii Europejskiej stawki celne wynoszące zazwyczaj 0% (poza artykułami rolnymi, przetworzonymi rolnymi i spożywczymi), aby skorzystać ze stawki preferencyjnej trzeba przedstawić celnikom w Danii EUR1 (świadectwa pochodzenia produktów). Cło oblicza się od celnej wartości towaru, czyli od ceny na fakturze, która została powiększona o koszty ubezpieczenia i transportu.

25-procentowy MOMS, czyli podatek od wartości dodanej (VAT), odnosi się do produktów przemysłowych, rolnych oraz niemalże wszystkich usług.

Zróżnicowana wysokość akcyzy obejmuje następujące towary:

• lody,
• kawa,
• kaset wideo,
• wyrobów tytoniowych,
• wyroby spirytusowe,
• wyroby czekoladowe,
• żarówki,
• piwo,
• wino,
• herbata,
• samochody,
• paliwa,
• opakowania jednorazowe.

Duński Inspektorat ds. Weterynarii i Żywności (Fødevarestyrelsen) odpowiada za wydawanie pozwoleń i licencji przedsiębiorcom, którzy planują rozpocząć import żywności.

Natomiast Ministerstwo Środowiska (Departament Wyrobów Chemicznych) sprawuje pieczę nad przedsiębiorcami, którzy pragną wprowadzić na duński rynek wszelkiego rodzaju kosmetyki oraz środki czystości i detergenty (Departament musi otrzymać każdego 1 lutego sprawozdanie z działalności takich spółek).

Duńscy właściciele firm, którzy chcą zająć się importem substancji chemicznych lub produktów zawierających niebezpieczne chemiczne substancje powinni sprawdzić, czy dane substancje widnieją na zestawieniu substancji niebezpiecznych EINECS ( Ministerstwo Środowiska musi zostać poinformowane o każdej substancji chemicznej spoza listy). Przed wprowadzeniem substancji chemicznych na rynek w Danii, trzeba je przydzielić do odpowiedniej grupy (do użytku prywatnego lub komercyjnego).

Poniżej znajduje się lista wyrobów przemysłowych, które powinny zostać oznaczone znakiem CE (wg dyrektyw Nowego Podejścia):

• zabawki,
• maszyny,
• urządzenia gazowe,
• dźwigi,
• niskonapięciowe wyroby elektryczne,
• wyroby budowlane,
• środki ochrony indywidualnej,
• proste zbiorniki ciśnieniowe,
• kompatybilność elektromagnetyczna,
• nieautomatyczne urządzenia wagowe,
• energetyczna sprawność chłodziarek i zamrażarek,
• urządzenia diagnostyczne (in vitro),
• aktywne implanty medyczne,
• wyposażenia telekomunikacyjnych terminali,
• rekreacyjne jachty i łodzie,
• materiały wybuchowe (użytek cywilny),
• liniowe instalacje do przewożenia ludzi,
• sprawność energetycznych kotłów wodnych,
• wyposażenia używane w atmosferach potencjalnego wybuchu.

Pozostałe istotne umowy to:

1. Umowa w sprawie rozwoju współpracy gospodarczej, z maja 1976 roku.
2. Umowa o współpracy w zakresie energetyki, z 1990 roku.
3. Umowa o współpracy w dziedzinie ochrony środowiska, z 1990 roku.
4. Umowa między b. Ministerstwem Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa RP a Ministerstwem Środowiska i Energii Królestwa Danii w sprawie pomocy dla sektora energetycznego i środowiska, z 1995 roku.
5. Umowa między Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej RP a Ministerstwem Żywności, Rolnictwa i Rybołówstwa Królestwa Danii o pomocy technicznej i współpracy, z 25 czerwca 1999 roku.
6. Umowa między Ministerstwem Gospodarki RP i Ministerstwem Handlu i Przemysłu Królestwa Danii w sprawie rozwijania i umacniania sektora prywatnego w Polsce, z 18 czerwca 1999 roku (przedłużająca Memorandum z 1994 roku do końca 2001 roku).

Obowiązki duńskiego pracodawcy

Duńscy przedsiębiorcy, którzy decydują się na zatrudnienie pracowników, powinni wcześniej zapoznać się z Ustawą o dokumencie zatrudnienia (Ansættelsesbevisloven). Ustawa ta mówi o tym, że osobom zatrudnionym w duńskiej firmie należy się dokument zawierający informacje o najważniejszych warunkach pracy. Duńskich pracowników często chronią tzw. układy zbiorowe, czyli porozumienie w sprawie warunków pracy, które zawierają pracodawcy i pracownicy, za pośrednictwem związków zawodowych lub zrzeszenia pracowników.

Duńscy właściciele firm, którzy zatrudniają pracowników powinni:

• zapewnić swoim pracownikom sprzęt ochrony osobistej,
• ubezpieczyć swoich pracowników od wypadków i chorób zawodowych,
• nie dyskryminować swoich pracowników,
• zapewnić pracownikom godne wynagrodzenie,
• zadbać o to, aby pracownicy, wykonując swoją pracę, przestrzegali zasad bezpieczeństwa,
• zapewnić odpowiednie środowisko pracy,
• zapobiegać urazom podczas pracy,
• pouczyć pracowników o zasadach bezpieczeństwa i zasadach higieny pracy,
• minimum raz w roku organizować pracownikom szkolenie z zakresu BHP,
• stale współpracować z duńskim BHP.

Pracodawcy z Unii Europejskiej, którzy chcą delegować swoich pracowników do pracy na terenie Królestwa Danii, muszą przestrzegać zasad delegowania pracowników zawartych w poniższych dokumentach:

• Dyrektywa UE 96/71 z 16 grudnia 1996 roku o oddelegowaniu pracowników do pracy za granicą (Ustawa o środowisku pracy, Ustawa o równości płac, Ustawa zakazująca dyskryminacji na rynku pracy, Ustawa o stosunkach prawnych, Ustawa o równym traktowaniu mężczyzn i kobiet w zakresie zatrudnienia i urlopu rodzicielskiego),
• duńska Ustawa o delegowaniu pracowników nr 993 (Act Concerning Posting of Workers) z 15 grudnia 1999 roku,
• polscy pracownicy, którzy zostali delegowani do pracy w Danii, powinni przed wyjazdem dostać druk A-1 (potwierdzający opłacenie składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne oraz określać polskie przepisy tego ubezpieczenia w kraju), który sporządza ZUS w formie zaświadczenia.

FAQ

1. 1. Jakie standardy księgowe obowiązują w Danii

Księgowość w Danii jest uwarunkowana rozporządzeniem UE 1606/2002 w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (MSR), które nakazuje posługiwania się standardami MSSF, przyjętymi przez Unię Europejską, w odniesieniu do skonsolidowanych sprawozdań finansowych spółek europejskich, których papiery wartościowe znajdują się w obrocie na regulowanym rynku papierów wartościowych (od 2005 roku). Rozporządzenie UE w sprawie MSR pozwala członkom Unii Europejskiej zezwalać oraz wymagać używania standardów MSSF przyjętych przez UE w oddzielnych sprawozdaniach finansowych spółek (sprawozdaniach ustawowych) i/lub w sprawozdaniach finansowych spółek, których papiery wartościowe nie są przedmiotem obrotu na regulowanym rynku papierów wartościowych. Na terenie Danii (wg założeń MSR) można opcjonalnie używać standardów MSSF przyjętych przez Unię Europejską w odniesieniu do skonsolidowanych i oddzielnych sprawozdań finansowych duńskich spółek, które nie prowadzą działalności handlowej na rynku regulowanym. Królestwo Danii obejmuje dwa terytoria autonomiczne, Wyspy Owcze i Grenlandię, na których prawo UE nie ma zastosowania.

2. 2. Co to jest a-kasse?

A-kasse jest to fundusz ubezpieczeniowy na wypadek bezrobocia. Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia jest nieobowiązkowe, ale aby uzyskać zasiłek po stracie pracy, trzeba stać się członkiem a-kasse.

3. 3. Czy w Danii można się rozliczyć drogą elektroniczną z Urzędem Skarbowym?

W Danii można się rozliczać online za pomocą specjalnego 8-cyfrowego kodu TastSelv (który można zamówić przez stronę www.skat.dk) znajdującego się na Årsopgørelsen lub Forskudsopgørelsen (karta podatkowa).

4. 4. Co to jest Skat til udbetaling?

Skat til udbetaling – sformułowanie umieszczone na decyzji podatkowej z urzędu, które oznacza kwotę zwrotu podatku.

5. 5. Co to jest Restskat til betaling?

Restskat til betaling – sformułowanie zawarte w decyzji podatkowej od urzędu, które oznacza dopłatę do SKAT-u.

6. 6. Co to jest NemKonto?

NemKonto to rachunek bankowy pracownika, na który jest przelewany zwrot podatku ze SKAT-u oraz wypłata za pracę.

7. 7. Co to jest Feriepenge komu się należy?

Feriepenge to urlopowe świadczenia, do których prawo mają wszystkie osoby legalnie pracujące w Danii. Za każdy przepracowany miesiąc pracownikowi należy się 2,08 dnia urlopu, czyli 25 dni(5 tygodni). O Feriepenge można się starać również do 6 miesięcyod zakończenia pracy na terenie Danii, ale należy się wymeldować Folkeregister (urzędzie gminy) przed wyjazdem z kraju. Feriepenge jest wypłacane do 3 miesięcy na NemKonto za poprzedni rok podatkowy, który trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku kalendarzowego, i można skorzystać z niego dopiero w kolejnym roku urlopowym od 1 maja do 30 kwietnia.

8. 8. Co to jest Feriekonto?

Feriekonto – jest to specjalny fundusz, na który duński pracodawca ma obowiązek odprowadzania składek urlopowych swoich pracowników (12% z wynagrodzenia brutto pomniejszone o 8% przeznaczone na cele socjalne).

9. 9. Jak długo trzeba czekać w Danii na zwrot podatku?

Na zwrot podatku z duńskiego Urzędu Skarbowego trzeba czekać około 6 miesięcy.

10. 10. Co to jest Årsopgørelsen?

Årsopgørelsen to decyzje podatkowe, znajdujące się na witrynie internetowej duńskiego Urzędu Skarbowego.

11. 11. Co to jest Personfradrag?

Personfradrag to osobista ulga podatkowa, przysługująca prawnie duńskim rezydentom, którzy przepracowali na terenie Danii 12 miesięcy.

12. Jakie są duńskie ulgi podatkowe?:
    • ulga na dojazdy z miejsca zakwaterowania i zamieszkania do pracy,
    • ulga na zakwaterowanie,
    • ulga na wyżywienie.

13. 13. Co to jest pension?

Pension to duńska prywatna emerytura zgromadzona na funduszach emerytalnych prywatnych (PFA Pension, Danica Pension, Industriens Pension, Pensiondanmark).

14. 14. Co to jest folkepension?

Folkepension to duńska państwowa emerytura, do której ma prawo każdy obywatel Danii po 65 roku życia.

15. 15. Co to jest ATP?

ATP to programy pracownicze w Danii, które należą do II filaru emerytalnego i podlegają pod nie wszyscy obywatele Danii od 16 roku życia.

16. 16. Co to jest karta zdrowotna Sundhedskortet?

Jest to karta zdrowotna, tzw. żółta karta, którą założyć musi każdy, kto planuje zostać ponad 3 miesiące w Danii. Karta ubezpieczeniowa jest wydawana wraz z numerem CPR i daje gwarancję darmowej opieki medycznej (poza leczeniem stomatologicznym).